Artikel
Hoe de Roosstraat aan zijn naam komt
De Roosstraat ligt in de Magnusbuurt, een oudere wijk van Schagen die voor WO II tot stand kwam. Op het straatnaambordje vind je helaas geen verklaring waarom de straat zo heet. Omdat de straten in de Magnusbuurt allen een naam hebben die teruggrijpt op de historie van Schagen, mogen we aannemen dat de toenmalige bestuurders bij de naamgeving van de Roosstraat hebben gedacht aan de roos in het wapen van Schagen. Het is niet bekend hoe Schagen aan zijn -aanvankelijk witte - roos kwam. Berust die vooronderstelling op de legende van Ridder Magnus of was er een relatie met de stad York of de provincie Yorkshire in Engeland? Dit is zeker een nader onderzoek waard. De Schager Roos was bekend genoeg om er zelfs in de Gouden Eeuw een fregat van de oorlogsvloot naar te vernoemen.
Gevelsteen Bloemgracht 15, Amsterdam - de Schager roos in zilver
Het fregat "Schager Roos", rond 1600 getekend door Willen van de Velde de Oudere
Geschiedenis
In elk geval voerden de burgemeesters van Schagen in het jaar 1555 een wapen dat bestaat uit een schild met een witte roos in een witte cirkel met in de vier hoeken een lelie in een rood veld.
In 1816 bevestigt de Hoge Raad van Adel dit wapen, echter het wit is vervangen door goud. Het schild wordt vastgehouden door een met een knots gewapende geharnaste man. Dit refereert aan de Ridder Magnus, een mythische figuur waarvan het bestaan echter nooit is aangetoond. Volgens de legende werd Magnus door Graaf Willem van Holland in het jaar 1219 het recht verleend het wapen met de roos te voeren. Dit was een beloning voor zijn heldendaden tijdens de Kruistochten bij Damiate in het huidige Egypte.
Ridder Magnus of St. Christoforus?
Het is aannemelijk dat voor de reformatie het schild gedragen werd door de heilige Christoforus.
Hoe is de Christoforus, ook wel Christoffel genoemd, ooit in Schagen gekomen? Daarvoor moeten we terug naar de inwijding van de oorspronkelijke katholieke kerk op de Markt. Deze werd op 26 juni 1450 ingewijd op de naamdag van Sint Christoforus, in aanwezigheid van de eerste Heer van Schagen, Willem van Beieren, bastaardzoon van Graaf van Holland Albrecht van Beieren. Willem en en zijn echtgenote Johanna waren ook de eerste bewoners van het slot Schagen en de stichters van de kerk.
In Holland kwam de naam Christoffel niet voor. In Oostenrijk en Duitsland en vooral in de streek Beieren, was Christoffel een alom bekende heilige. Door de grafelijke titel en slimme huwelijken kwam de familie van Beieren in Holland terecht. Albrecht, werd Graaf van Holland en maakte gebruik van de strategische ligging van Schagen aan zee. De zee begon toen al bij de Keins achter de Westfriesedijk.
Om zijn macht te handhaven werd het Schager slot gebouwd van waaruit zijn trouwe bastaardzoon Willem aan de bestuurlijke touwtjes ging trekken. Bij een slot hoort nu eenmaal een kerk. Er stond een houten kerk die al veel te verduren heeft gehad. Dit gaf Willem voldoende aanleiding om de bouw van een stenen kerk te gelasten. Dit verhaal speelde ver voor de reformatie van 1573. Het katholieke geloof heerste en de adel had het voor het zeggen en fungeerde als voorbeeld voor de burgerij. Tot 1357 stond het geloofsonderhoud in Schagen onder de regie van de Abdij van Egmond. in datzelfde jaar werd de eerste pastoor van Schagen aangesteld door de Graaf van Holland. In de huidige tijd wordt een pastoor aangesteld door de bisschop. In de 20ste eeuw werd de 65e pastoor aan de Sint Christoforuskerk benoemd.
In de Duitse plaats Norden stond een woonhuis waarin rond 1600 de organist Garbrand van Schagen woonde. Dit woonhuis is niet aan de slopershamer ontkomen. De gevelsteen is echter bewaard gebleven en toont het wapen van Schagen dat wordt vastgehouden door een man met een staf. In het kerkje van Schoorl is een soortgelijke afbeelding te zien.
Wapen na de fusie met Harenkarspel en Zijpe
Sinds 2013 is Schagen samengegaan met Harenkarspel en Zijpe. Ter gelegenheid daarvan kreeg de fusiegemeente een nieuw wapenschild.
Relatie tussen de stad Schagen en en de stad York?
De kroniekschrijver Dirk Burger van Schoorl vermeldde omstreeks 1710 dat zowel de stad Schagen als de Engelse stad York een wapenschild met een witte roos voeren. De achterliggende historie grijpt terug op de “War of the Roses” in de vijftiende eeuw. De strijd om het koningschap van Engeland tussen de adellijke families York en Lancaster. Volgens de interpretatie van Shakespeare voerde York een witte roos en Lancaster een rode roos. De provincie Yorkshire heeft naderhand de witte roos als wapen geadopteerd.
De witte roos van York
De rode roos van Lancaster
Meer over de War of the Roses via Wikipedia
Bronnen
Reacties