Artikel

De beteke­nis van Cor­nelis Bok
Twee­hon­derd jaar gele­den bestond er nog geen fotografie. Indien de omgev­ing al werd vast­gelegd was dat op tekenin­gen en schilder­i­jen. Het schaarse mate­ri­aal dat bewaard is gebleven ver­di­ent daarom de nodige zorg om het voor het nages­lacht zeker te stellen. Dat geldt zeker voor het werk van Cor­nelis Bok. Cor­nelis Bok geeft ons een redelijk betrouw­baar beeld van de ste­den en dor­pen van ons Noorderk­wartier in lang vervlo­gen jaren. Daarom heeft Bok in onze tijd de erken­ning gekre­gen die hij tij­dens zijn leven moest ont­beren. In 1988 met een ten­toon­stelling in het West-​Fries Museum in Hoorn. In 2004 met de kun­st­ex­posi­tie Meester­lijk Scha­gen en in 2005 met het boek Cor­nelis Bok (1777– 1836) – Een opmerke­lijke West-​Fries kun­stschilder en schri­jver. Klik op Bok-​boek. Langs de Cor­nelis Bok fiets– of wan­del­route kun je live — op de oor­spronke­lijke locatie — van veel van zijn werken geni­eten. Klik op Wan­del­route of Fiet­sroute

Topografie Met zijn werk treedt Bok in de voet­sporen van zijn vak­broed­ers uit de acht­tiende eeuw, zoals Roelof Rogh­mans, Abra­ham Rade­maker en Adri­aen Zee­man.
Hun tijdgenoten Cor­nelis Pronk, Hen­drik Tave­nier, Abra­ham de Haen en Jacobus Schi­jn­voet had­den in de peri­ode 1725 – 1735 het geluk dat Andries Schoe­maker, een rijke Ams­ter­damse lak­enkoop­man, tevens bek­waam amateur-​tekenaar, ste­den, dor­pen en belan­grijke gebouwen van de Repub­liek der Zeven Verenigde Ned­er­lan­den in beeld wilde vast­leggen en daar­toe een beroep deed op hun vakken­nis. Voor de peri­ode dat zij inge­hu­urd wer­den had­den zij de zek­er­heid van een inkomen. Meer weten? Klik op Andries Schoe­maker

Armoede Cor­nelis Bok kwam helaas een kleine eeuw later op de wereld. In de Lage Lan­den heer­ste armoede en werkeloosheid. De eens zo trotse Verenigde Oost Indis­che Com­pag­nie was in 1795 jam­mer­lijk ten onder gegaan aan wan­be­heer en cor­rup­tie. De vierde Engelse oor­log (1780−1784) en de Franse over­heers­ing (1795−1813) had­den ’s lands economis­che weer­baarheid deer­lijk aange­tast. Waren de omstandighe­den beter geweest dan was Cor­nelis’ tal­ent waarschi­jn­lijk tot grotere ontwik­kel­ing gekomen. Ondanks zijn behoeftige omstandighe­den heeft Bok toch heel wat werk nage­laten..

Restau­ratie noodza­ke­lijk Na twee­hon­derd jaren verk­eren veel van zijn werken in een slechte staat. Onder­staande lijst spreekt wat dat betreft voor zich. In de loop de eeuwen zijn werken verd­we­nen. Van enkele ken­nen wij alleen nog een foto of een nageschilderd exem­plaar. Aan een zeven­tal werken wordt getwi­jfeld of zij wel door Bok zijn gemaakt. Van veel werken is onbek­end wie de eige­naar is, waar zij zich bevin­den en of zij nog wel bestaan. Gelukkig zijn er in de laat­ste jaren tot dan nog onbek­end werken van hem opge­do­ken. In onder­staande lijst geven wij een actueel overzicht.
Voor alle cor­rec­ties en aan­vullin­gen zijn wij nu al zeer erken­telijk.

Lijst met werken van Cor­nelis Bok per 01.01.2021 met opmerkin­gen. Klik op Werken.pdf

Restau­ratie en financier­ing Omdat het om veel tekenin­gen en ingek­leurde tekenin­gen gaat is voor de restau­ratie een flink kap­i­taal nodig. Allereerst is het nodig van zoveel mogelijk werken de eige­naar en de actuele staat te achter­halen. Immers onze inven­tarisatie kan achter­haald zijn. Aan de hand van de geac­tu­aliseerde inven­tarisatie kan een ram­ing gemaakt wor­den van de per werk ben­odigde fond­sen. Voor werken die in het bezit zijn van een pub­liekrechtelijk orgaan, zoals een gemeente, zal waarschi­jn­lijk sneller een restau­ratiebud­get kun­nen wor­den gevon­den dan voor werken die par­ti­c­ulier bezit zijn. De par­ti­c­uliere eige­naar zal bereid moeten zijn om mee te werken en mee te betalen aan de restau­ratie. Gezien het algemene belang zal wellicht een deel van de kosten gesub­si­dieerd kun­nen wor­den. Hier­voor dienen wel spon­soren te wor­den gevon­den.

Dig­i­tale restau­ratie en exposi­tie
Een andere meth­ode om het resul­taat van restau­ratie zicht­baar te maken is dig­i­tale restau­ratie. Ook dig­i­tale restau­ratie kost geld. Het is alleen een­voudi­ger. Met het beschik­bare dig­i­tale mate­ri­aal waarover wij beschikken zal dat in veel van de gevallen mogelijk zijn. Wel moeten we iemand zien te vin­den die de dig­i­tale restau­ratie kan en wil uitvo­eren en bereid is een offerte af te geven. Het ligt voor de hand om te begin­nen met werken uit Scha­gen en omgev­ing waar­van zeker is dat het „echte Bokken zijn”. Bij dig­i­tale restau­ratie is het mogelijk het werk af te drukken in groot­for­maat. Indien het werk wordt getoond met een even­grote pro­fes­sionele foto van de sit­u­atie van nu krijg je een duidelijk inzicht in de land­schap­pelijke en bouwkundige veran­derin­gen van onze omgev­ing. Boven­di­en­wordt de beteke­nis van Bok nog eens extra geac­centueerd. Dat zou zeker een exposi­tie waard zijn.

Museum kri­jgt meester­lijke Bok