Magnusbuurt

De Stationsweg dateert van 1865, de Landbouwstraat van 1908. Op het weiland dat zij begrenzen zet een groepje Schager notabelen zijn zinnen. Geïnspireerd door de in 1902 aangenomen Woningwet willen zij in Schagen sociale woningbouw. Op 10 februari 1919 richten zij de Woningbouwvereeniging Schagen op en kopen de grond aan. Een van hen, de architect J.R. Vlaming, maakt het ontwerp. Zo ontstaan de Magnusstraat, de Johanna van Hodenpijlstraat en de Roosstraat, die in 1920 worden opgeleverd.

In hetzelfde jaar wordt de Molenstraat doorgebroken, waarna het Willem van Beierenplein tot stand komt. Aansluitend wordt de Cornelis Bokstraat gerealiseerd; deze wordt in 1932 voltooid.

Omdat een deel van de huizen wordt toegewezen aan spoorwegpersoneel krijgt de nieuwe wijk de bijnaam 'koperen knopenbuurt'. De Magnusbuurt is met zijn riolering en wc's met spoelbakken zijn tijd vooruit, want de meeste woningen in Schagen hebben in 1920 nog een poepdoos. Het gebeurt dan ook dat onbekenden bij afwezigheid van de bewoners gebruik, volgens een schriftelijke klacht zelfs 'schroomlijk misbruik', maken van de buitenhuizige toiletten. De woningen zijn gewild, maar in de crisis van 1929 en de werkloosheid in de jaren erna worden de huren voor velen onbetaalbaar. In een brief uit 1936 schrijft een huurder: 'Tot mijn grote leedwezen moet ik mijn aardige huisje opzeggen, daar ik zonder betrekking ben gekomen'. De leegstand doet de buurt geen goed, maar een forse huurverlaging helpt en de landelijke overheid geeft financiële steun aan een restauratieplan. Mede daardoor overleeft de buurt de oorlog zonder brokken, totdat op 12 september 1944 op de spoorbaan een munitietrein explodeert. In de Magnusbuurt moeten muren gestut en 40.000 dakpannen en 200 vierkante meter glas worden vervangen.

In de jaren '70 raakt de Magnusbuurt aan groot onderhoud toe. De gemeente Schagen vat zelfs sloopplannen op, waartegen de bewoners echter heftig protesteren. Zij vinden dat de karakteristieke wijk gerenoveerd moet worden, organiseren zich en zoeken steun bij de landelijke politiek. Die krijgen ze, eerst van D'66-kamerlid Govert Nooteboom en vervolgens van de markante PvdA staatssecretaris voor Volkshuisvesting Jan Schaeffer, die zijn motto 'in gelul kan je niet wonen' in daden omzet. De Magnusbuurt is een van zijn eerste projecten, de renovatie komt er en de huren blijven verrassend billijk.

Dertig jaar later vraagt de slechte staat waarin de Magnusbuurt verkeert opnieuw om ingrijpende maatregelen. Sloop van de wijk wordt dit keer niet overwogen. In 2007 wordt een grondige restauratie ingezet, in samenspraak tussen woningbouwvereniging, gemeente en bewoners. Een deel van hen verzet zich opnieuw, nu tegen de huuropdrijving die het plan tot gevolg heeft. Tevergeefs. Sinds 2009 staat de Magnusbuurt er weer als nieuw bij en doen de sfeer en de uitstraling weer recht aan het oorspronkelijke ontwerp van architect Vlaming, wiens begaafde hand op meer plaatsen in Schagen valt te herkennen.

BRONNEN:

1. Website Wooncopagnie (Magnusbuurt)
2. Schager Courant