Artikel
In het jaar 1824 kwam met het Noordhollands kanaal een belangrijke transportader tussen Amsterdam en Den Helder tot stand. Dit kanaal ging letterlijk en figuurlijk aan Schagen voorbij, want het liep buiten de Westfriese Omringdijk. Schagen drong al vanaf 1825 aan op een open waterverbinding tussen Schagen en de Zijpe. Men zag in de omringdijk een ‚Chinese muur, die de vrije ontwikkeling van de meest belangrijke takken van volksbestaan tegenhoudt’. Meer dan een eeuw zou Schagen nog smachten naar de stoomvaart en over water afhankelijk blijven van de trekschuit.
In 1929 brak een wereldwijde economische crisis uit, met ook in Schagen en omgeving massale werkloosheid tot gevolg. Daar lag een kans, want de overheid bestreed de crisis onder meer met investeringen in de infrastructuur. Het al zo lang gewenste kanaal van De Stolpen naar Kolhorn zou maar liefst twee jaar werk verschaffen voor 150 man. Meer werkgelegenheid nog was te verwachten van de aanleg van bruggen, sluizen en de Schager haven. Maar de belanghebbenden, het rijk en de provincie werden het niet eens.
Toch kwam het kanaal er, al moest nog een waterstaatkundige klip worden omzeild. De Westfriese Omringdijk, de tweede waterkering na de kustwerken, moest ter hoogte van Lagedijk worden doorsneden. Na lang wikken en wegen werd in de bij de Stolperbrug gebouwde Zijperbrug een ‚naaldkering’ aangebracht, een beweegbare constructie waarmee de aftakking naar Schagen in geval van dreigende watersnood kon worden afgedicht. De Stolpervlotbrug die in het Noordhollands kanaal lag werd vervangen door een ophaalbrug.
Het nieuwe kanaal werd geopend in 1936. Maar aan het gestelde doel heeft het nooit voldaan, de Schager haven is nooit een vliegwiel van economische bloei geworden.
Daarvoor kwam de aanleg veel te laat, de vrachtwagen was al aan zijn opmars begonnen. Alleen de ontwikkeling van de pleziervaart had baat bij het kanaal Stolpen-Schagen-Kolhorn. En dat is nog altijd zo. De haven van Schagen werd in 2005 gerenoveerd en staat nu meer dan ooit in het teken van de waterrecreatie. In 2007 werd de haven even wereldnieuws, toen Johan Huibers er zijn ter plaatse gebouwde, 70 meter lange, replica van de ark van Noach voor het publiek openstelde. Huibers had zijn bijbelse bouwwerk met timmermansoog bemeten. De Zijperbrug was op centimeters af breed genoeg om de ark bij zijn vertrek doorgang te verschaffen.
De door historici betreurde coupure in de Westfriese Omringdijk heeft zijn langste tijd gehad. In 2009 schreven de provincie Noord-Holland en de gemeente Schagen een prijsvraag uit voor het origineelste idee om de 126 kilometer lange omringdijk, die alleen op deze plek is doorsneden, weer tot een geheel te maken. De keuze viel op een fiets– en voetgangersbrug, die in 2013 moet worden gerealiseerd.
