Artikel

De Schager aannemer/​architect R.J. Vlam­ing had een uit­ge­spro­ken zwak voor the­aters. Als vingeroe­fen­ing bouwde hij in 1913 in Scha­gen een bioscoopje aan Land­bouw­straat 18 – 20, Royal Scha­gen. Maar pas toen hij een stuk grond aan de Gedempte Gracht in han­den kreeg, ver­wezen­lijkte hij zijn droom: het ontwer­pen, bouwen en uit­baten van een hyper­mod­ern the­ater. De feestelijke open­ing van Royal – zijn eerstel­ing aan de Landbouw­straat had hij omge­doopt tot Schager Bioscoop – was in 1922.

Maar Vlam­ing vertilde zich aan zijn ambities en ging na een paar jaar fail­liet. Het the­ater werd aangekocht door Leen­dert Zwaag, een Schager onderne­mer die al eige­naar was van het Noord­hol­land­sch Koffiehuis en de Land­bouw­so­ciëteit Ceres. Zwaag kreeg de loop in Royal, maar over­leed in 1928, waarna Dirk Boon de nieuwe eige­naar werd.

Het waren gouden tij­den. Maar in de jaren ’60, met de opkomst van de tele­visie, kwam er de klad in. Meer con­cur­ren­tie kwam op met de bouw van het Regio­cen­trum in de wijk Groe­neweg en van the­ater De Vest in Alk­maar. In 1979 kwam daar nog het Scagonthe­ater bij, waaraan Royal de filmhuis­liefheb­bers ver­loor. Leo Boon, die na de dood van zijn vader in 1968 de zaak had overgenomen, probeerde het nog met een Golden Ten casino maar dat werd hem door het gemeen­tebestuur ver­bo­den. De boel ging op slot in 1986 en tegen de grond in 1995, voor de uit­brei­d­ing van het Makado­cen­trum.

Zijn tri­este einde daarge­laten was Royal voor vele duizen­den Scha­genezen hun eerste ken­nis­mak­ing met de magis­che wereld van toneel, vari­eté en film. Achter de smalle pui, die nog als relik­wie aan de Gedempte Gracht te zien is, ging een prachtig the­ater schuil, met zo’n 300 stoe­len in de bene­den­zaal, een balkon, op beide etages een foyer en een sfeer­volle aan­kled­ing. De teloor­gang van Royal ging velen aan het hart, maar op een flauwe red­dings­poging na stak nie­mand een hand uit.

Het gemis aan een grote bioscoop, dat Scha­gen een stukje van zijn stadse uit­stral­ing had ont­nomen, werd in 2006 opge­heven met de bouw van Cin­e­mag­nus. De nos­tal­gie van Royal in het hartje van de stad maakte razend­snel plaats voor een van Ned­er­lands suc­cesvol­ste bio­scopen aan de Witte Paal. Scha­gen is weer trots op zijn the­ater.