Artikel

Gebroed­ers Luider

1) Sjirk Ruurd (Sierk) Luider, geb. 2 jan­u­ari 1918 te Den Helder, overleden 16 april 1974 te Cal­gary (Alberta-​Canada), gehuwd met Nelie Roggeveen in mei 1945 te Scha­gen. Beroep: tim­mer­man. Schuil­naam Sjirk de Boer

2) Pieter Lucas Luider, geb. 24 maart 1920 te Den Helder, gehuwd met Nel War­de­naar op 3 okto­ber 1945. Beroep: tim­mer­man. Schuil­naam: Piet de Boer

3) Michiel Luider, geb. 23 mei 1921 te Den Helder, overleden 26 okto­ber 1964 Den Helder. Gehuwd met Alie van Vliet op 14 feb­ru­ari 1946 te Alk­maar. Beroep: met­se­laar. Schuil­naam: Giel de Boer

4) Jan Luider, geb.18 augus­tus 1923 te Den Helder. Gehuwd met Jacoba van der Oord op 16 augus­tus 1950 te Ven­huizen. Beroep: automon­teur. Schuil­naam: Jan de Boer

5) Her­man /​Henk Luider, geb. 10 augus­tus 1925 te Den Helder, overleden 25 augus­tus 1975 te Cal­gary. Gehuwd met Atie Bakker op 20 feb­ru­ari 1947 te Den Helder. Beroep: schilder. Schuil­naam: Her­man de Boer

De gebroed­ers Luider waren, onder aan­vo­er­ing van Sjirk, actief betrokken bij acties van de LKP, wapen­trans­port, lev­ens­mid­de­len ver­voer en sab­o­tagedaden. In het begin van de oor­log werd de fam­i­lie Luider ver­dreven uit haar woon­plaats Den Helder. Door de rav­age die de Duit­sers aan­richt– te in deze marines­tad moesten zij evac­ueren. Ze kon­den terecht bij de fam­i­lie Huib­erts aan de Menisweg. Daar von­den ze onder­dak op de boerderij van deze fam­i­lie. Een van hun oud­ere broers woonde in Ven­huizen en was al druk met het onder­grondse werk. Het was in 1941 dat deze broer Freek gevraagd werd of hij iemand kende die bereid zou zijn om de onder­grondse con­tra spi­onage te organ­is­eren in de kop van Noord Hol­land. En zo kwam Sjirk als eerste van het Schager stel bij het verzet. Hij begon met een aan­tal spi­ona­geop­drachten. De gegevens die verza­meld wer­den moesten een­maal in de week naar Enkhuizen gebracht wor­den. Daar werd het gefo­tografeerd en naar Enge­land doorge­zon­den . De ene week kwam er een koerier­ster langs, met als schuil­naam Cor­rie, om de stukken naar Enkhuizen te bren­gen. De andere week bracht Sjirk de doc­u­menten zelf weg, meestal vergezeld van een broer. Zo kwa­men ook de broers stuk voor stuk in aan­rak­ing met het verzet en brei­dde de verzets­ac­tiviteiten van de fam­i­lie Luider zich steeds meer uit. Spi­onage, ver­voer van wapens en lev­ens­mid­de­len, sab­o­tagedaden en het helpen van onder­duik­ers werd bijna dagelijks werk met alle risico’s van dien.
Zo was er een voor­val, dat Sjirk een jonge­man had geholpen aan een stamkaart en wat bon­nen. Deze jonge­man had zich na deze hulp een hele tijd niet laten zien. Plot­sel­ing kwam hij opda­gen in een uni­form van de landwacht. Dit bracht een hele con­ster­natie te weeg in verzetskrin­gen en werd direct doorgegeven aan de plaat­selijke lei­ders van het verzet. Want als deze jonge­man de bal aan het rollen zou bren­gen dan wist je niet waar dat zou eindi­gen. De gebroed­ers Luider kre­gen opdracht om deze jonge­man onschadelijk te maken. Dat klinkt heel gemakke­lijk maar is niet zo een­voudig. Hij werd eerst geschaduwd om bek­end te raken met zijn dagelijkse rou­tine. Toen dit bek­end was werd er een plan gemaakt. Als hij aan een bepaald huis een bezoek bracht zou hij wor­den opgewacht, waarna hij onschadelijk gemaakt zou wor­den. Het was ‚s avonds na zes uur en behoor­lijk koud. Een van de broers reed een bak­fi­ets en de anderen reden op gewone fiet­sen met massieve ban– den. Sjirk en Piet zouden een revolver in zijn zij steken en hem zo dwin­gen om met hun mee te gaan. De bedoel­ing was uit­er­aard dat hij in de bak­fi­ets terecht kwam. Dus ston­den ze met z’n vijven opgesteld in het donker te wachten op enige actie. De deur van het bepaalde huis ging open en een per­soon in uni­form kwam naar buiten. Hij bleef nog even praten met iemand in de deu­ropen­ing. Alle gebroed­ers Luider ston­den in hoogspan­ning te wachten tot het moment dat ze in actie kon­den komen. Maar in plaats van het vol­gen van zijn gewone rou­tine, ging hij nu in tegen­overgestelde richt­ing het pad af. Dus moesten ze het plan opgeven en een andere keer weer proberen. Op de vol­gende dagen was hij in geen velden of wegen te vin­den, maar na ruim een week kwam er duidelijkheid. Toen werd uit­gevon­den dat deze per­soon voor zichzelf naar de boeren ging om eten te vorderen in naam van de wehrma­cht en dit op de zwarte markt verkocht. De Duit­sers pik­ten hem op en het Schager verzet heeft nooit meer iets van hem geho­ord of gezien. Ondanks de moed en het plichts­be­sef van de gebroed­ers Luider was het een pak van hun hart dat het zo was afgelopen.